Chào bạn Hoài Anh! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến chuyên mục Hỏi đáp của Bệnh viện Đại học Phenikaa. Thực tế, rất nhiều người vẫn nhầm lẫn giữa nguyên nhân gây bệnh ung thư cổ tử cung và khả năng lây lan, dẫn đến tâm lý lo sợ, kỳ thị hoặc xa lánh người mắc bệnh. Vậy ung thư cổ tử cung có lây không? Bạn hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để hiểu rõ bản chất của bệnh, cơ chế lây truyền của HPV và cách phòng ngừa hiệu quả.
Ung thư cổ tử cung có lây không?
Nhiều người nghe đến ung thư cổ tử cung thường lo lắng không biết: “bệnh ung thư cổ tử cung có lây không?”, đặc biệt là khi trong gia đình, bạn bè hoặc người thân có người đang mắc bệnh. Đây là một hiểu lầm phổ biến, xuất phát từ việc nhầm lẫn giữa nguyên nhân gây bệnh và cơ chế lây lan.
Trước hết, bạn cần hiểu rằng ung thư cổ tử cung là sự phát triển bất thường và mất kiểm soát của các tế bào ở cổ tử cung. Khi các tế bào này biến đổi, chúng có thể tạo thành khối u và lan sang các mô lân cận hoặc các cơ quan khác trong cơ thể.
Dù virus HPV là nguyên nhân chính gây ung thư cổ tử cung, nhưng bản thân khối u ung thư không có khả năng lây từ người này sang người khác. Nói cách khác, bạn không thể “bị lây” ung thư cổ tử cung khi tiếp xúc, bắt tay hay dùng chung đồ với người mắc bệnh.
Virus HPV lây truyền chủ yếu qua đường tình dục, và chỉ trong một số trường hợp hiếm, người nhiễm HPV mới tiến triển thành ung thư sau nhiều năm nếu không được tầm soát và điều trị sớm. Do đó, bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi chăm sóc, trò chuyện hoặc ở gần người mắc ung thư cổ tử cung mà không lo bị lây nhiễm.
Ung thư cổ tử cung không lây nhiễm, bạn có thể hoàn toàn yên tâm khi chăm sóc, tiếp xúc với người bệnh
Bệnh ung thư cổ tử cung lây qua đường nào?
Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ung thư cổ tử cung là nhiễm virus HPV (Human Papillomavirus) – loại virus lây truyền qua đường tình dục phổ biến. Cả nam và nữ đều có thể nhiễm HPV, dù hầu hết trường hợp không có triệu chứng rõ ràng. Hiện có hơn 200 chủng HPV, trong đó khoảng 40 chủng lây qua đường tình dục. Thông thường, virus có thể tự biến mất nhờ hệ miễn dịch. Tuy nhiên, nếu HPV type 16 hoặc 18 tồn tại lâu, nguy cơ ung thư sẽ tăng cao. Hai chủng này chiếm khoảng 70% ca bệnh trên toàn thế giới.
Dưới đây là các con đường lây nhiễm HPV phổ biến nhất mà bạn cần biết:
1. Quan hệ tình dục không an toàn
Virus HPV chủ yếu được truyền qua các hình thức quan hệ tình dục như qua đường miệng, âm đạo hoặc hậu môn. Dù bạn chỉ có một bạn tình, nguy cơ nhiễm HPV vẫn tồn tại, bởi hầu như bất kỳ ai từng quan hệ tình dục đều có thể gặp phải virus này ít nhất một lần trong đời.
2. Tiếp xúc da - niêm mạc vùng kín
HPV vẫn có khả năng lây truyền dù không xảy ra quan hệ tình dục xâm nhập. Chỉ cần da hoặc niêm mạc vùng sinh dục tiếp xúc trực tiếp với người mang mầm bệnh, virus đã có thể lây sang đối phương.
Do đó, ngay cả những hành vi được cho là “an toàn” như cọ xát, vuốt ve hay quan hệ bên ngoài cũng tiềm ẩn nguy cơ truyền nhiễm HPV nếu một trong hai người đã nhiễm virus.
3. Dùng chung đồ dùng cá nhân có dính dịch tiết
Dù không phổ biến, HPV vẫn có khả năng lây truyền khi sử dụng chung các vật dụng cá nhân có dính dịch tiết từ người nhiễm bệnh, như: khăn tắm, quần lót, dao cạo râu, đồ dùng vệ sinh cá nhân.
Virus này có thể tồn tại một thời gian ngắn ngoài cơ thể, nhất là trong môi trường ẩm ướt. Do đó, để phòng ngừa lây nhiễm, mỗi người nên sử dụng đồ cá nhân riêng và tránh dùng chung trong sinh hoạt hằng ngày.
4. Lây truyền từ mẹ sang con khi sinh thường
Trong vài trường hợp hiếm gặp, virus HPV có thể truyền từ mẹ sang con trong lúc sinh nở. Khi phụ nữ mang thai nhiễm HPV, em bé có khả năng bị phơi nhiễm với virus trong quá trình mang thai hoặc khi đi qua đường sinh dục của mẹ. Nguy cơ này thường cao hơn đối với những trường hợp sinh thường so với sinh mổ, dù nhìn chung tỷ lệ lây truyền vẫn khá thấp.
Virus HPV chủ yếu lây khi quan hệ tình dục không an toàn
Tìm hiểu thêm:
- Ung Thư Cổ Tử Cung Có Mang Thai Được Không? Chuyên Gia Giải Đáp
- Tiền Ung Thư Cổ Tử Cung: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách Điều Trị
Làm thế nào để phòng ngừa ung thư cổ tử cung?
Nhiều chị em thắc mắc liệu ung thư cổ tử cung có khả năng lây nhiễm hay không, đặc biệt khi có người thân mắc bệnh. Bản thân ung thư không lây, nhưng virus HPV gây bệnh có thể lây qua tiếp xúc tình dục, vì vậy phòng ngừa từ sớm là cần thiết. Dưới đây là một số biện pháp hữu ích giúp bạn phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này.
1. Tiêm vắc xin HPV đúng độ tuổi
Vắc xin HPV là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa ung thư cổ tử cung do virus HPV gây ra. Tiêm vắc xin giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại các chủng nguy hiểm, đặc biệt là HPV 16 và 18. Thời điểm tốt nhất để tiêm là từ 9 - 26 tuổi, ưu tiên 9 - 14 tuổi, trước khi quan hệ tình dục.
Trên thị trường hiện đang có vắc xin Gardasil và Gardasil 9 phòng ngừa ung thư cổ tử cung
2. Thăm khám phụ khoa định kỳ và kiểm tra sàng lọc ung thư
Khám phụ khoa định kỳ là cách hiệu quả giúp phát hiện sớm những thay đổi bất thường ở cổ tử cung, từ đó phòng ngừa nguy cơ ung thư. Hai xét nghiệm thường được sử dụng trong tầm soát là xét nghiệm tế bào học cổ tử cung và HPV test:
- Xét nghiệm tế bào học cổ tử cung giúp nhận biết sớm các tế bào tiền ung thư hoặc ung thư giai đoạn đầu.
- HPV test xác định sự hiện diện của virus HPV có nguy cơ cao, nguyên nhân chính gây ung thư cổ tử cung.
Chị em nên bắt đầu tầm soát từ 21 tuổi và thực hiện định kỳ mỗi 1-3 năm, tùy theo kết quả xét nghiệm. Việc khám phụ khoa sớm không chỉ giúp phát hiện và can thiệp kịp thời mà còn bảo vệ sức khỏe sinh sản lâu dài.
3. Duy trì các mối quan hệ tình dục lành mạnh và an toàn
Hành vi tình dục ảnh hưởng trực tiếp đến nguy cơ nhiễm virus HPV - tác nhân chính gây ung thư cổ tử cung. Sử dụng bao cao su, hạn chế số lượng bạn tình và duy trì mối quan hệ lành mạnh giúp giảm nguy cơ lây nhiễm. Khám phụ khoa định kỳ cũng rất quan trọng để phát hiện sớm các tổn thương và bảo vệ sức khỏe sinh sản.
4. Cải thiện sức đề kháng để duy trì sức khỏe toàn diện
Hệ miễn dịch khỏe mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể tự tiêu diệt virus HPV và ngăn chặn sự phát triển của các tế bào bất thường. Để duy trì “lá chắn” tự nhiên này, phụ nữ có thể thực hiện những thói quen đơn giản nhưng hiệu quả:
- Ăn uống đầy đủ dưỡng chất: bổ sung rau xanh, trái cây và các thực phẩm giàu vitamin A, C, E, kẽm, selen để tăng cường sức đề kháng.
- Ngủ đủ giấc và hạn chế căng thẳng để cơ thể phục hồi và tái tạo năng lượng.
- Tập thể dục đều đặn như đi bộ, yoga hoặc bơi lội giúp nâng cao sức khỏe tổng thể và miễn dịch.
Một lối sống lành mạnh không chỉ giúp cơ thể chống lại virus HPV mà còn giảm nguy cơ hình thành ung thư cổ tử cung, bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Tăng cường miễn dịch cơ thể bằng chế độ dinh dưỡng cân đối, tập thể dục thường xuyên và giữ tinh thần tích cực
5. Không sử dụng thuốc lá và giảm thiểu đồ uống có cồn
Hút thuốc lá và sử dụng rượu bia làm suy yếu hệ miễn dịch, rối loạn nội tiết và tăng nguy cơ nhiễm virus HPV - tác nhân chính gây ung thư cổ tử cung. Hạn chế hoặc từ bỏ những thói quen này giúp bảo vệ sức khỏe sinh sản, nâng cao sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc bệnh.
6. Giữ vệ sinh vùng kín đúng cách
Chăm sóc vùng kín đúng cách là bước quan trọng để phòng viêm nhiễm. Để bảo vệ sức khỏe, chị em nên ghi nhớ một số lưu ý sau:
- Rửa vùng kín 1-2 lần/ngày bằng dung dịch dịu nhẹ, pH cân bằng (4 - 6).
- Không thụt rửa sâu, giữ hệ vi sinh tự nhiên ổn định.
- Giữ vùng kín luôn khô thoáng và thay đồ lót thường xuyên, đặc biệt trong chu kỳ kinh nguyệt.
- Tránh dùng sản phẩm có hương liệu mạnh hoặc băng vệ sinh kém chất lượng.
Thói quen vệ sinh đúng cách không chỉ giúp âm đạo khỏe mạnh mà còn góp phần giảm nguy cơ viêm nhiễm và phòng ngừa ung thư cổ tử cung.
7. Theo dõi và điều trị sớm các bệnh lý phụ khoa
Các bệnh lý phụ khoa, bao gồm viêm lộ tuyến cổ tử cung, viêm âm đạo, viêm cổ tử cung hay nhiễm HPV nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây biến đổi tế bào và tiến triển thành ung thư. Vì vậy, phụ nữ nên:
- Khám phụ khoa theo định kỳ để phát hiện sớm các bất thường.
- Tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ, tránh tự ý dùng thuốc hay trì hoãn chữa trị.
- Theo dõi các triệu chứng như khí hư bất thường, chảy máu sau quan hệ hay đau vùng chậu để xử lý kịp thời.
Chăm sóc và điều trị sớm sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng, duy trì sức khỏe sinh sản và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Khám phụ khoa và tầm soát định kỳ giúp phát hiện sớm các bất thường ở cổ tử cung, ngăn ngừa bệnh tiến triển
Kết luận
Hiểu đúng về ung thư cổ tử cung có lây không sẽ giúp chị em bớt lo lắng. Mặc dù ung thư không lây, nhưng HPV gây bệnh có thể truyền từ người sang người, đặc biệt khi quan hệ tình dục không an toàn. Khám sức khỏe định kỳ, xét nghiệm HPV và tiêm vắc xin là cách phòng ngừa hiệu quả. Để được tư vấn kỹ hơn, bạn hãy liên hệ Bệnh viện Đại học Phenikaa theo số hotline 1900 886648. Bệnh viện có đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, cơ sở vật chất hiện đại, giúp phát hiện và điều trị cá thể hóa, nâng cao hiệu quả nhé!
